1. Wat verstaan we onder foknormen?
Dit zijn normen op het gebied van gezondheid, waaraan een ouderdiercombinatie, dus de teef en reu waarmee gefokt wordt, moet voldoen om een positieve aantekening op de stamboom te krijgen. Denk aan resultaten van verplichte screeningsonderzoeken zoals heupdysplasie of oogonderzoeken en de instelling van een minimale fokleeftijd.
2. Waarom worden foknormen ingevoerd? Wat is het uiteindelijke doel?
Foknormen maken zichtbaar dat fokkers de ouderdiercombinatie zorgvuldig kiezen. Uiteindelijke doel is dat er gezonde rashonden worden gefokt, waarbij de foknormen helpen de juiste voorzorgsmaatregelen te nemen.
3. Wanneer worden de foknormen ingevoerd?
De Algemene Vergadering van de Raad van Beheer heeft op 2 december 2023 besloten de normen in te voeren. De Raad van Beheer gaat nu met de rasverenigingen in overleg welke normen moeten gelden voor hun ras.
Eenmaal vastgesteld worden de normen van het ras op de website van de Raad van Beheer gepubliceerd. De normen worden bij het hondenras vermeld op de pagina hondenrassen.
Vijf tot tien maanden na publicatie zullen de normen ook echt - op basis van de dekdatum - gecontroleerd gaan worden. Als de honden voldoen wordt dit op de stamboom vermeld. De eerste rassen zullen naar verwachting per medio 2024 worden ingevoerd.
4. Wat is het verschil met de eerder voorgestelde normenmatrix?
De foknormen die in december 2023 zijn goedgekeurd, vormen een meer werkbare versie van de eerder voorgestelde normenmatrix. Er is gekozen voor een andere naam die de lading beter dekt.
5. Wat is de relatie met verenigingsfokreglementen (VFR)?
De verenigingsfokreglementen zijn de regels die een rasvereniging met haar leden / fokkers afspreekt. Deze regels gaan vaak verder dan screeningsonderzoeken of minimale leeftijd. Als een rasvereniging de screeningsonderzoeken die zij haar leden verplicht laat doen, ook in de foknormen wil laten opnemen, kan dat uitsluitend in overleg met de Raad van Beheer. Soms zullen de foknormen en het VFR hetzelfde zijn, en soms zal een VFR meer regels kennen dan de foknormen.
6. Welke foknormen gelden voor mijn ras en waar vind ik die?
De eenmaal vastgestelde foknormen worden gepubliceerd op onze website op de desbetreffende raspagina. Daar vind je welke normen er voor jouw ras zijn vastgesteld en wanneer de controle daarop gaat plaatsvinden.
7. Wie stelt deze normen op en waar zijn ze op gebaseerd?
De rasvereniging levert de input en het bestuur van de Raad van Beheer besluit over opname in de foknormen van het ras. Is er geen rasvereniging, dan besluit het bestuur van de Raad van Beheer na het inwinnen van informatie bij fokkers van het ras.
8. Zijn de door de rasvereniging voorgeschreven screenings verplicht?
Voor de leden van de rasvereniging natuurlijk wel, maar niet voor de stamboomafgifte of de tekst op de stamboom. Wat er in het verenigingsfokreglement wordt afgesproken, wordt niet door de Raad van Beheer gecontroleerd. Wat in de foknormen wordt afgesproken, wordt wél door de Raad van Beheer gecontroleerd en leidt tot een tekst op de stamboom ‘voldoet’ of ‘voldoet niet’.
9. Hoe weet ik wanneer en waar ik bepaalde screenings moet laten uitvoeren?
Om te bepalen of een ouderdiercombinatie zorgvuldig is, moet vóór de dekking het resultaat van voorgeschreven screenings bekend zijn. Je kunt pas zorgvuldig fokken als je weet wat de resultaten zijn. De screenings moet je laten uitvoeren door dierenartsen waar de Raad van Beheer een overeenkomst mee heeft. Deze vind je op de pagina dierenartsen gezondheidsonderzoeken.
DNA-afname moet worden uitgevoerd mét identiteitscontrole. Dit moet plaatsvinden bij de dierenarts of er moet gebruik worden gemaakt van het door de Raad van Beheer (chipper) afgenomen DNA-materiaal.
10. Wat zijn de geschatte kosten van zo'n screening en betaal ik die zelf?
De kosten variëren per dierenarts. Je moet de screenings zelf betalen. Het kan soms lonen om bij verschillende dierenartsen de prijs op te vragen. De screenings moet je laten uitvoeren door dierenartsen waar de Raad van Beheer een overeenkomst mee heeft. Deze vind je op de pagina dierenartsen gezondheidsonderzoeken.
11. Hoe worden de screeningsuitslagen van mijn hond geregistreerd? Doe ik dat zelf of doet de dierenarts die de screening uitvoert dat?
De dierenarts stuurt de resultaten van de geprotocolleerde onderzoeken direct naar de Raad van Beheer via het MijnRvB-systeem. Daarnaast kan de eigenaar van de hond uitslagen van gezondheidsonderzoeken uploaden op de MijnRvB-pagina van zijn hond. Dat zijn alleen de resultaten van de screeningsonderzoeken die voor dat ras ook van belang zijn.
De Raad van Beheer controleert deze resultaten en wanneer ze goed zijn uitgevoerd, worden ze opgenomen in het account en zijn ze zichtbaar op www.dutchdogdata.nl.
Wanneer een fokker een buitenlandse dekreu gebruikt, kan hij/zij bij de dekking ook documenten uploaden van de reu. De Raad van Beheer voegt die dan toe in het account van deze buitenlandse reu.
12. Ben ik als fokker verantwoordelijk voor het controleren op de Foknormen?
Ja, als fokker ben je verantwoordelijk voor het samenstellen van een verantwoorde ouderdiercombinatie. Jij maakt de keuze welke reu/teef je kiest en of die aan de foknormen voldoet.
13. Als mijn hond niet voldoet aan de normen, mag ik er dan mee fokken? Zo nee, wat gebeurt er als ik dat wel doe? Zo ja, hoe kan dat?
De Raad van Beheer wil graag dat iedereen zorgvuldig fokt en zich dus aan de normen houdt. Wanneer je dat niet doet, dan komt dat op de stamboom van de pups te staan. De tekst luidt: Deze hond is geboren uit ouderdieren die niet voldoen aan de aanvullende leeftijds-, gezondheids- en gedragseisen die gelden voor het betreffende ras.
Je hebt dan dus wat uit te leggen over de combinatie aan geïnteresseerde pupkopers. (NB: er komt géén rood kruis op de stamboom.)
14. Hoe kan ik checken of een bepaalde fokcombinatie past binnen zorgvuldig fokken?
Iedereen met een MijnRvB-account kan straks fokcombinaties testen. Dus zowel fokkers als pupkopers. In het menu komt een extra optie: “controle van de foknormen”. Je vult vervolgens van beide beoogde ouderdieren het NHSB- of chipnummer in en de dekdatum, en je krijgt direct terug of het is toegestaan, of wat er op die datum nog niet in orde is.
15. Wanneer de combinatie niet past binnen zorgvuldig fokken, betekent dat in alle gevallen ‘niet fokken’?
In principe wel, maar soms zijn er goede, niet-medische redenen waarom je niet aan de foknormen kunt voldoen. Zo kun je met een buitenlandse reu werken waarbij een voorgeschreven screening niet is uitgevoerd. De reu kan op basis van leeftijd of fysieke gezondheid heel weinig kans hebben op de aandoening. Maar je kunt dat niet bewijzen. Het is de afweging van de fokker of hij de combinatie wel of niet inzet.
16. Als er afwijkingen van de foknormen op staan vermeld, welke waarde heeft zo'n stamboom dan nog?
De stamboom blijft zeker van waarde. Naast de foknormen moeten de ouderdieren ook voldoen aan de andere eisen die we aan het fokken van stamboomhonden stellen voordat ze een stamboom krijgen. Dit zijn eisen die vaak boven de wettelijke eisen uitgaan.
Op de stamboom komt er wel een tekst te staan:
Deze hond is geboren uit ouderdieren die niet voldoen aan de aanvullende leeftijds-, gezondheids- en gedragseisen die gelden voor het betreffende ras.
De afstamming is gecontroleerd, de informatie over het ras en de fokker staan vermeld. Soms kan de fokker afdoende aan de pupkoper uitleggen waarom er toch gekozen is om de oudercombinatie te maken. De pupkoper kan de ouderdieren zelf checken op www.dutchdogdata.nl. Daar zijn de relevante gezondheidsonderzoeken per hond te vinden.
Als de hond zelf wel aan de normen voldoet, kan de volgende generatie zorgvuldig gefokt worden. De hond kan dus nog steeds waardevol zijn voor de stamboomhondenfokkerij!
17. Kan er met een hond die niet aan de normen voldoet, op termijn wél zorgvuldig gefokt worden? Zo ja, hoe werkt dat?
De controle is altijd een momentopname. Dus als beide ouderdieren voldoen op het moment dat de combinatie wordt samengesteld, dan krijgen de pups de positieve aantekening. Er wordt niet gekeken of de ouders van de ouders wel voldeden.
18. Werkt men in het buitenland ook al met een soortgelijk systeem, met een toevoeging op de stamboom? Zo nee, waarom niet en waarom wij dan wel? Zo ja, zijn die systemen compatibel met ons foknormensysteem?
Ja, er zijn meerdere landen die ook een dergelijk systeem hebben, bijvoorbeeld Italië. Die systemen zijn in zoverre compatibel, dat ook daar eisen gesteld worden aan de ouderdiercombinatie. Die komen grotendeels of zelfs helemaal overeen voor veel rassen. Het is dan nog wel zaak dat de Raad van Beheer inzage krijgt in de resultaten van de in het buitenland uitgevoerde screeningsonderzoeken.
19. Hoe wordt straks ons foknormen bekend gemaakt bij de pupkoper?
De Raad van Beheer zet zijn kanalen zoals website, social media en Raadar nieuwsbrief in om pupkopers over het foknormensysteem te informeren. Ook via onze stand zullen wij voorlichting geven daarover.
Pupkopers leiden wij door naar de pup informatie van de rasvereniging. Pupkopers komen voor een groot deel ook zelfstandig terecht bij de rasvereniging en de fokkers. De rasverenigingen en de aangesloten fokkers kunnen de potentiële pupkoper verder informeren over de foknormen van het ras en eventuele aanvullende regels uit het verenigingsfokreglement. Zo kunnen we gezamenlijk de pupkoper duidelijk maken wat wij doen om zo zorgvuldig mogelijk te fokken.