Hoeden en drijven van vee was het werk van de vele herdershondenrassen. Het verschil tussen hoeden en drijven zit ‘m vooral in de manier van werken van de hond. Over het algemeen kun je zeggen dat een Border Collie schapen drijft en een Herdershond schapen hoedt. Vaak wordt de Engelse term herding gebruikt.
Hoeden is het begeleiden van een schaapskudde bij het grazen en het verplaatsen.
In onderstaande video leggen we deze sport die ook wel herding wordt genoemd uit:
Bij het grazen moet de herder erop toezien dat de schapen niet op akkers en velden komen welke niet door de schapen begraasd mogen worden, maar dat ze alleen daar blijven waar dat toegestaan is.
Hiervoor wordt de herdershond ingezet om de grenzen te bewaken. De grenzen worden door de schaapherder aan de hond aangegeven, waarop de hond op de grenzen heen en weer loopt om te voorkomen dat de schapen daar over heen gaan. Zie het als een ‘ levend’ hekwerk.
Tijdens het verplaatsen van de kudde loopt de schaapherder aan de kop van de kudde en de Herdershond, over het algemeen, aan de zijkant van de kudde mee om te voorkomen dat schapen b.v. in de moestuin van de buren komen, of de weg volledig door de schapen geblokkeerd wordt.
Bij het schapen drijven loopt de hond achter de kudde om te zorgen dat ze voorwaarts blijft lopen. Hierdoor kan een hond die drijft zelfstandig de schapen over een grote afstand ophalen en kun je de honden leren om de schapen over een bepaald parcours zelfstandig rond te sturen. Door een sluiphouding aan te nemen en op een bepaalde positie te gaan staan ten opzichte van de schapen kunnen drijvers de schapen zelfstandig in beweging zetten in de gewenste richting.
Over het algemeen werken hoedende honden dichter bij de schapen dan de drijvende honden. Dit is echter afhankelijk van de grote van de kudde en de impact die een hond op de kudde heeft. Er zijn echter ook hoedende honden die kunnen drijven en drijvende honden die kunnen hoeden.
Tussen de hondenrassen die geschikt zijn om bij kuddes te werken, kan een groot verschil zitten in de manier van werken. Dit geldt ook voor honden die tot hetzelfde ras behoren. Ieder ras en iedere hond vraagt dan ook om een training die past bij de stijl van werken.
Mensen die schapendrijven als hobby hebben, doen vaak het drijfwerk. Vooral liefhebbers van Border Collies vinden dit een leuke manier van bezig zijn met hun honden. Maar ook veel andere herdershondenrassen beleven veel plezier aan het leren schapenhoeden/ - drijven.
Om te kijken of je hond aanleg heeft voor kuddehondenwerk, kun je een Herding Instinct Test (NHAT) doen. Hierbij kijk je of je hond interesse en/of aanleg heeft, wat interessant kan zijn voor fokkers of als je graag aan wedstrijden mee wilt gaan doen.
Kuddehondenwerk kun je ook op wedstrijdniveau beoefenen. Wil je aan wedstrijden deel gaan nemen, dan moet je hond eerst met goed gevolg de Natural Herding Apptitude Test (NHAT) doorlopen hebben – een aanlegtest bestaande uit een sociaal- en een schapendeel, en vervolgens slagen voor de Herding Working Test (HWT) – een kort parcours waar de hond naast instinct ook werkvermogen moet tonen. Als je hond de HWT gehaald heeft, kun je voor je hond het werkhondencertificaat aanvragen.
Wedstrijden worden op 3 verschillende niveaus gelopen, je promoveert van Trial klasse I (IHT 1) naar Klasse II (IHT2) en daarna naar Klasse III (IHT3). In klasse 3 kun je de titel CACITR behalen.
Aan de Herding Instinct Test, Herding Working Test en wedstrijden mogen alle honden deelnemen met of zonder een FCI-stamboom uit rasgroep 1,2 of 5 die van oorsprong hoeden of drijven. Alleen voor plaatsing en het behalen van titels, moet je hond over een FCI stamboom beschikken.
Om deel te nemen aan de aanlegtest, de Working Test en wedstrijden moet je hond een Hondenlogboek hebben.
Om te zien waar er examens en wedstrijden georganiseerd worden, kijk je in de activiteitenagenda (categorie Werkhondenproeven).
Wil je samen met je hond aan kuddehondenwerk doen, dan kun je hiervoor terecht bij gespecialiseerde hondenscholen. De meeste scholen zullen deze trainingen alleen geven aan honden van rassen die van oorsprong bedoeld zijn voor hoeden of drijven.
Er is een uitgebreid programma van schapendrijfclinics, schapenhoedtrainingen en wedstrijden (trials). Voor het schapendrijven vind je een overzicht op de website van de rasvereniging Border Collie Club Nederland, voor schapenhoedtrainingen moet je Facebook in de gaten houden, informatie inwinnen bij je fokker of de betreffende rasvereniging of op http://schapenhoeden.jouwweb.nl/trainingslocaties.
De commissie werkhonden zorgt dat de sport, met name op examen- en wedstrijdniveau, blijft draaien. De commissie besluit over onder andere de reglementen. Ook zorgt de commissie voor de examen- en wedstrijdkalender en voor de communicatie tussen alle partijen.
Lees meer over de commissie werkhonden op de pagina ‘Commissies van de Raad van Beheer’.
Wedstrijden worden georganiseerd door aangesloten rasverenigingen in samenwerking met een schapenhouder.
Klik hier voor alle keurmeesters.
Voor de wedstrijden gelden diverse reglementen. Je vind deze reglementen op de pagina 'regelgeving voor sporten met je hond'.